Ekonomija - Bosna i Hercegovina

Klizi inflacija, ali i privredna aktivnost

Prema najnovijim prognozama Centralne banke BiH, ukupna inflacija za ovu godinu je 7,7 odsto, a rast realnog BDP-a 1,6 odsto. Iz ove finansijske institucije navode da inflatorni pritisci slabe, ali da rast ekonomske aktivnosti u prvoj polovini godine nastavlja da usporava.

- Trenutna procjena ukupne inflacije za prvo polugodište iznosi 9,7, a za devet mjeseci 8,1 odsto. Temeljna inflacija dostigla je vrhunac početkom drugog kvartala, ali najznačajniji inflatorni pritisci u projekcijskom periodu dolaze iz domaće ekonomije - saopšteno je iz Centralne banke BiH.

Dodaju da prva preliminarna procjena ukupne inflacije za treći kvartal trenutno iznosi 5,1, a za devet mjeseci 8,1 odsto.

U Centralnoj banci očekuju usporavanje rasta realnog BDP-a u prvom polugodištu ove godine, ali ne i recesiju.

- Preliminarna procjena rasta realnog BDP-a za prvo polugodište iznosi 1,1 odsto - navedeno je u saopštenju.

Predsjednik Privredne komore RS Pero Ćorić kaže da su prognoze o padu inflacije ohrabrujuće, ali da zabrinjava pad privredne aktivnosti.

- Ne mogu izdvojiti granu privrede koja je posebno ugrožena, ali kada posmatramo sve ukupno pad industrijske proizvodnje je prisutan i narudžbe su u prosjeku manje od pet do 20 odsto u zavisnosti od toga ko su ino-partneri naših preduzeća, odnosno koliko su ti kupci pogođeni globalnim kretanjima izazvanim rusko-ukrajinskim sukobom i energetskom krizom. U metalskom sektoru dio preduzeća ima posla da ne stižu sve završti, a drugi pad narudžbi i do 40 odsto. Slično je i u obućarskoj industriji - objašnjava Ćorić za "Glas" i dodaje da je njemačka privreda u zadnja dva kvartala imala negativne pokazatelje te da se to reflektovalo i na domaće kompanije koje posluju sa tom zemljom.

Kako će se pad fizičkog obima proizvodnje odraziti na inflatorna kretanja, Ćorić kaže da će umnogome zavisiti od cijena repromaterijala i lanaca snabdijevanja. On navodi da je privreda suočena i sa stalnim pritiskom rasta plata, dok cijene prema ino-kupcima ostaju iste.

- Poslovanje u ovoj godini je znatno teže u odnosu na prethodni period, jer smo uz sve navedene okolnosti koje nas pritišću naslijedili i tešku prošlu sezonu. Cilj je sačuvati vitalnost preduzeća i da iz ove krize izađu sa pristojnom likvidnošću - rekao je Ćorić i dodao da je svaka prognoza o toku i trajanju krize nezahvalna.

Kada privreda u Evropi krene da štuca, ekonomista Zoran Pavlović ističe da to automatski znači pad privredne aktivnosti u BiH, smanjenje potrebe za radnicima te kresanje prihoda.

- Odmah treba pojačati prisutnost naših kompanija na globalnim tržištima, odnosno da traže alternativne kupce, jer je to jedini izlaz i način da kompenzuju pad narudžbi. Otežavajuća okolnost je da je naša privreda usko specijalizovana i nema veliku fleksibilnost za preorijentaciju ka drugim kupcima - smatra Pavlović.

Umjereni rizici

U Centralnoj banci BiH kažu su da trenutno preovladavajući, umjereni rizici za brze procjene takvi da postoji vjerovatnoća korekcija procjene inflacije naviše u narednim periodima, a rasta realnog BDP-a naniže. Neizvjesnosti u vezi sa domaćim troškovima, prvenstveno cijenom rada te cijenama robe i usluga koje su tradicionalno subvencionisane, ali i šokovima na međunarodnim tržištima hrane i energenata, čine umjerenim rizik od korekcija brzih procjena inflacija naviše u budućnosti.