Ekonomija - Bosna i Hercegovina

Srpska imala najmanji pad BDP-a u regionu

Bruto društveni proizvod (BDP) Republike Srpske za prošlu godinu iznosio je 8,22 milijarde ili 5.730 maraka po stanovniku, što je za oko 200 maraka manje nego 2008. godine.

Pad BDP-a u RS bio je oko tri odsto, što je manje u odnosu na zemlje u regionu.

Prema podacima Zavoda za statistiku Republike Srpske, u strukturi BDP-a najznačajnije učešće od 12,2 odsto imala je trgovina, te poljoprivreda sa 11,2 odsto. Najveći realni rast po područjima djelatnosti od 17,5 odsto zabilježen je kod finansijskog posredovanja. Negativna stopa rasta zabilježena je u trgovini, i to 11,7 odsto, vađenju ruda i kamena 10,4 odsto, te u građevinarstvu šest odsto.

Prema podacima Investiciono-razvojne banke Republike Srpske (IRB), BDP po glavi stanovnika 2006. godine iznosio je 4.533 maraka, u 2007. bio je 5.106, 2008. iznosio je 5.906 maraka, dok je 2009. godine BDP po glavi stanovnika bio 5.730 maraka.

Predsjednik Skupštine Udruženja ekonomista RS SWOT Goran Račić kaže da je BDP Srpske I dalje nizak.

- Zabrinjava to što se dobar dio BDP-a ostvaruje iz potrošnje, a ne iz proizvodnje - kazao je Račić.

Prema podacima IRB-a, Republika Srpska i FBiH imale su pad BDP-a od tri odsto, Srbija 3,1, a Hrvatska 5,8 odsto.

Direktor Ekonomskog instituta Banjaluka Duško Jakšić kaže da je Republika Srpska imala nešto veći pad BDP-a od očekivanog, ali da je to i dalje niži pad u odnosu na zemlje jugoistočne Evrope.

- Ovaj pad od tri odsto u 2009. godini prekinuo je jednu vrlo uspješnu putanju jer je Srpska do 2008. godine imala višegodišnju stopu rasta od blizu šest odsto, dok je to u zemljama u okruženju bilo oko tri odsto - kazao je Jakšić.

Istakao je da je Srpskoj neophodna visoka stopa rasta kako bi se smanjilo rastojanje u BDP po glavi stanovnika, najprije sa Srbijom i Hrvatskom, a potom i sa zemljama koje su ušle u Evropsku uniju, a takođe su bile u tranziciji.

- U 2009. godini najveći pad doživjele su baš one djelatnosti koje su do 2008. imale najveći uspon, a to se prije svega odnosi na trgovinu i ugostiteljstvo. Jasno je da se rast ne smije temeljiti na potrošnji. Važno je da se okrenemo industriji - kazao je Jakšić.

On je naglasio da će rast BDP-a u 2011. i idućim godinama u velikoj mjeri zavisiti od izvoza rude, glinice i drvnih sortimenata, za kojim se osjeća povećanja potražnja u inostranstvu.

- Ako ovo ispoštujemo, ne vidim razlog da vrlo brzo ne krenemo pozitivnim stopama rasta - naglasio je Jakšić.

Realna stopa rasta BDP-a 2006. godine u RS iznosila je 5,8 odsto, 2007. godine 6,7 odsto, a u 2008. rast BDP-a iznosio je 6,2 odsto.

Izdaci

Prema potrošnom pristupu u BDP-u, izdaci za konačnu potrošnju učestvuju sa 97,1 odsto, bruto investicije sa 27,4 odsto, izvoz roba i usluga sa 28,4 odsto, a uvoz roba i usluga sa 52,2 odsto. Konačnu potrošnju čine izdaci za domaćinstva - 74,7 odsto, izdaci za neprofitne institucije 0,9 odsto i izdaci za konačnu državnu potrošnju 21,5 odsto.