Energetika - Crna Gora

Kabl istorijski važan za obje zemlje

Interkonekcija između Italije i Crne Gore predstavljaće prvi energetski most između Balkana i Evropske unije i sa tehnološke tačke gledišta ta podmorska energetska interkonekcija biće najvažnije i najnaprednije povezivanje te vrste u Evropi - ocijenio je za Pobjedu pomoćnik ministra ekonomije Miodrag Čanović.

- Cjelokupan posao električne interkonekcije biće realizovan preko podmorskog kabla i podzemnih kablova, sa nultim uticajem na životnu sredinu i pejzaž. Takođe, budući da se posao realizuje preko podzemnog kabla jednosmjerne struje, rizici za zdravlje su anulirani, imajući u vidu da kablovi jednosmjerne struje ne proizvode magnetna polja, osim onih jednakih kao ona prirodna. Interkonekcija između Crne Gore i Italije je infrastruktura istorijske važnosti za obje zemlje i predstavlja obostranu izuzetnu razvojnu šansu - naveo je Čanović.

Prioritet za Komisiju

Pomoćnik ministra ekonomije za energetiku Miodrag Čanović kaže da je ovaj projekat uvršten među energetske infrastrukture koje Evropska komisija smatra prioritetnim, imajući u vidu buduću integraciju zemalja Balkana u Evropsku uniju.

Evropska komisija je u skladu sa tim, dodaje Čanović, odmah kofinansirala studije tehničke i ekonomske izvodljivosti preko TEN programa. U istom kontekstu, Evropska banka za obnovu i razvoj finansirala je cost-benefit analizu projekta na crnogorskom dijelu.

- Crna Gora, zahvaljujući geografskom položaju i prenosnoj mreži u dobrom stanju, dobro je povezana sa drugim zemljama - Bosnom i Hercegovinom, Srbijom, Kosovom, Albanijom i preko Srbije sa Bugarskom i Rumunijom i u strateškom je položaju da postane elektro-energetska platforma za razmjenu između Italije i Balkana. U tom smislu, Crnu Goru i više, Balkan u cjelini, karakteriše znatan neiskorišćeni hidroelektrični energetski potencijal iz obnovljivih izvora u iznosu od oko 8,1 TWh/godišnje za Crnu Goru i oko 167 TWh/godišnje za čitav balkanski prostor, a na srednji i dugi rok imaće značajnu raspoloživost energetskih viškova u odnosu na potrebe pojedinačnih zemalja - rekao je Čanović.

Koristi

Sagovornik Pobjede podsjeća da će direktne koristi od kabla Crna Gora imati prihodovanjem od 10-40 miliona eura godišnje, koji odgovaraju 20 odsto prihoda od korišćenja prenosnih kapaciteta, dobijenih bez obaveze da zemlja investira u kabl, a koje se mogu koristiti za smanjenje tarifa crnogorskim potrošačima, koristi od prolaza međunarodnog tranzita kroz prenosnu mrežu Crne Gore mjerljivih u milionima eura kao i uštedu od milion i po eura godišnje zbog smanjenja tehničkih gubitaka u prenosnoj i distributivnoj mreži po tekućim tržišnim cenama.

Pomoćnik ministra ekonomije kaže da direktna električna veza Crne Gora sa energetskim tržištem EU, koji će crnogorsku mrežu učiniti baznom platformom za razmjenu između Italije i regiona jugoistočne i istočne Evrope je podrška stvaranju regionalnog tržišta električne energije sa svojim „čvorištem“ u Crnoj Gori (npr. Kancelarija za električne aukcije u Podgorici je u fazi konstitucije) i njenu integraciju u evropsko energetsko tržište.

- Akreditacija Crne Gora kao pouzdanog partnera u prihvatanju i razvoju velikih međunarodnih investicija znači i kreiranje povoljnijeg ambijenta za privlačenje novih investicija u proizvodnju energije, kroz moguća partnerstva sa lokalnim investitorima, usmjerenih ka korišćenju značajnih energetskih resursa zemlje (i uopšte u regionu), prije svega u značajnim obnovljivim hidropotencijalima, kao i znatno poboljšanje makroekonomskih i fiskalnih indikatora, s obzirom da će implementacija projekta podvodnog kabla, kroz svoje direktne i indirektne efekte, dovesti do poboljšanja osnovnih makroekonomskih i budžetskih faktora (rast BDP, rast SDI, budžetski uvoz / izvoz, javni dug) - navodi Čanović.

Iz Ministarstva ekonomije su ocijenili da za Crnu Goru realizacija podmorske energetske interkonekcije sa Italijom i projekti ojačavanja prenosne mreže koje su sa istom povezane, predstavljaju fundamentalnu priliku za budućnost energetskog sektora i presudno će uticati na razvoj infrastruktura i planove ekonomskog rasta zemlje, kao i procesa energetske integracije u Evropsku uniju.

Osim toga, Čanović naglašava i da će izgradnja novih infrastruktura za ojačavanje, predviđenih projektom, omogućiti realizaciju višedecenijskog plana razvoja priobalne mreže za prenos električne energije, neophodne kako bi se podržao rast turizma i potrošnja električne energije u toj oblasti, i garantovaće pouzdanost kad je u pitanju snabdijevanje električnom energijom potošačima primorja, kao i veću sigurnost prilikom samog rada i snabdijevanja cjelokupnog nacionalnog energetskog sistema.

- Interkonekcija sa Italijom predstavlja projekat ekonomskog i industrijskog razvoja međunarodnog nivoa i značiće nove mogućnosti za lokalna preduzeća angažovana u energetskom, građevinskom i mašinskom sektoru, što će za posljedicu imati stvaranje novih radnih mjesta i dobiti - tvrdi Miodrag Čanović.

Uz to, kako je saopštio, infrastruktura će, direktno povezujući Crnu Goru sa Evropom, privući investicije u sektor proizvodnje energije, koje će biti u stanju da prevedu u bogatstvo ogromne energetske potencijale zemlje, uz poseban akcenat na obnovljive izvore energije. Ove značajne investicije će garantovati znatan porast BDP zemlje, a doprinijeće i procesu ekonomskog i industrijskog razvoja Crne Gore.

- Sa međunarodnog stanovišta, podmorska interkonekcija sa Italijom učiniće da Crna Gora postane jedina balkanska država koja je direktno povezana sa Evropom, konkretno doprinoseći procesu političke i energetske integracije u EU i dajući dodatno priznanje državi da je pouzdan partner koji može ugostiti velike inicijative međunarodne saradnje i razvoja - zaključio je Čanović.

Za Italiju električna veza sa Crnom Gorom, kako je rekao, prije svega znači imati mogućnost za povećavanjem i diverzifikovanjem izvora snabdijevanja električnog sistema, budući je region Balkana, karakterisani sa obnovljivim izvorima energije.