Energetika - Crna Gora

Radi se katastar vodotoka za 13 opština

U martu naredne godine 13 crnogorskih opština - Kolašin, Mojkovac, Bijelo Polje, Berane, Rožaje, Andrijevica, Plav, Pljevlja, Žabljak, Šavnik, Plužine, Nikšić i Danilovgrad dobiće katastar vodotoka - najavio je za Pobjedu doc. dr Uroš Karadžić sa Mašinskog fakulteta, odnosno Centra za energetiku.

- Projekat, u koji su sa crnogorske strane uključeni firma Sistem i Hidrometeorološki zavod, a sa češke Vodne zdroje, Blum i Hidroprojekat, trajaće godinu. Završetak se očekuje krajem marta naredne godine. Katastar će opštine dobiti besplatno kao grant češke vlade i EBRD - objašnjava Karadžić.

Do 1 MW

Cilj izrade katastra vodotoka je, objašnjava Karadžić, identifikacija potencijalnih lokacija za izgradnju malih hidroelektrana instalisane snage do jedan megavat i godišnje proizvodnje električne energije manje od 15 GWh.

- Na taj način će opštine uključene u projekat dobiti dokumenat koji će moći da predoče budućim investitorima. Njima će poslužiti kao smjernica za dalja istraživanja, a opštinama za izradu prostorno-planske dokumentacije - ističe Karadžić i dodaje da je sada teško govoriti o bruto hidroenergetskom potencijalu rijeka u pojedinim opštinama.

Nešto više će se, smatra on, znati tek nakon izvršenih mjerenja na odabranim vodotocima. Tek nakon izrade katastra, dodaje Karadžić, moći ćemo da damo odgovor i na pitanje koliko bi malih hidroelektrana moglo biti izgrađeno na vodotocima u ovih 13 opština. Sigurno je, kaže on, da taj broj neće biti zanemarljiv.

- Sa katastrom vodotoka porašće i interesovanje investitora za izgradnju malih hidroelektrana jer će već imati preliminarna istraživanja. Očekujemo porast interesovanja i za gradnju malih hidroelektrana na vodotocima čiji je bruto potencijal veći od 15GWh godišnje jer su resorno ministarstvo i Sektor za obnovljive izvore energije stvorili praktično sve preduslove za uspješnu realizaciju ovih projekata čije važnosti su svjesni i u lokalnim samoupravama - kaže za Pobjedu Karadžić.

Svjesni značaja

Na osnovu prvih kontakata sa predstavnicima opština stiče se utisak, dodaje on, da su predstavnici lokalnih samouprava veoma svjesni značaja hidropotencijala koji imaju na svojim teritorijama i da čine sve u svojoj moći za njegovu valorizaciju što se može konstatovati i kroz činjenicu da su sve ponuđene opštine prihvatile učešće u realizaciji projekta izrade katastra vodotoka.

- Tendencija Ministarstva ekonomije je da vodotoci koji uđu u ovaj katastar budu u nadležnosti lokalnih samouprava, kako u dijelu izdavanja potrebnih dozvola i saglasnosti tako i u dijelu koncesionih nadoknada. Očekuje se da ovo bude znatan izvor prihoda opština, ističe naš sagovornik.

Bitno je, ocjenjuje on, da su projekti mini elektrana u planinskim oblastima, kakav je slučaj u Crnoj Gori, obično objekti hidroelektrana protočnog tipa i da je njihov negativni uticaj na životnu sredinu praktično zanemarljiv.

- Takve elektrane za vrijeme niskih voda, tokom ljeta i rane jeseni i nijesu u funkciji. Prilikom projektovanja mini elektrana prvenstveno se vodi računa o postojećem korišćenju vodotoka tako da se ni u kom slučaju ne ugrozi lokalno stanovništvo koje vodotok koristi za vodosnabdijevanje, navodnjavanje i druge potrebe - kaže Karadžić.

Počinju mjerenja

Mjerenja na teritorijama 13 opština predviđena su u tri faze.

- Prva faza mjerenja predviđena je u periodu april-maj, druga u avgustu i septembru i treća u oktobru ove godine. Očekujemo da ovaj potencijal bude izuzetno visok - kaže Karadžić i napominje da su cilj projekta prevashodno manji vodotoci koji uglavnom do sada nijesu bili predmet hidroloških mjerenja i analiza.