Industrija - Bosna i Hercegovina

Raste proizvodnja u oba entiteta

Industrijska proizvodnja u RS u prvom polugodištu ove godine bilježi rast od sedam procenata, a u FBiH od 2,5 odsto u odnosu na isti period 2009, uglavnom zbog oporavka pojedinih privrednih grana koje su lani bile najteže pogođene recesijom.

Podaci entitetskih zavoda za statistiku, pokazuju da je proizvodnja u RS u prvih šest mjeseci ove godine ostvarila rast u sve tri oblasti, a najviše u sektoru vađenju ruda i kamena za 19,7 odsto, zatim proizvodnji i snabdijevanju strujom, gasom i vodom za 5,7 odsto, te prerađivačkoj industriji od 4,7 odsto.

U Konfederaciji sindikata RS kažu da su ove godine generalno primjetni manji pomaci u proizvodnji u odnosu na 2009. kada je udar ekonomske krize bio najizraženiji.

"Dobra je stvar što raste proizvodnja u rudnicima 'ArcelorMittal Prijedor' i 'Elektroprivredi RS', ali su to, ipak, resursi koje nam je podarila priroda. Zabrinjavajuće je da nema većih pomaka u preduzećima koja stvaraju novu vrijednost, pa su 'Birač', 'Swisslion Industrija alata Trebinje' i 'Famos' prinuđeni na stalnu borbu za opstanak na tržištu i spasavanje radnih mjesta", ističe Obrad Belenzada, predsjednik tog republičkog sindikata.

Gledajući po djelatnostima, najveći rast proizvodnje, više nego udvostručen, u oba entiteta bilježi reciklaža koja je lani zbog izuzetno niske potražnje i cijena gotovo bila zamrla. Polugodišnji skok u otkupu i preradi sekundarnih sirovina u RS iznosi 143,1 odsto, a u FBiH 110,2 odsto. U RS je značajan pozitivan trend ostvaren i u vađenju ruda metala 135,7 odsto, proizvodnji osnovnih metala 72,6 odsto i kožarstvu 34,2 odsto. Sa druge strane je praktično ugašena proizvodnja radio, TV i komunikacione opreme, a slijede je produkcija mašina i uređaja sa padom od 57,3 odsto i vađenje ruda nemetala i kamena za 45,3 odsto.

Lazo Šinik, sekretar Udruženja prerade drveta pri Privrednoj komori RS, navodi da polugodišnja proizvodnja u toj grani bilježi pad od nekoliko procenata, ali da su primjetni pozitivni pomaci u zadnja dva mjeseca.

"Proizvodnja i prerada drveta pala je za 3,9 odsto, a namještaja za 8,2 odsto, što može biti posljedica iščekivanja firmi da 'Šume RS' napokon ispoštuju zaključak Vlade RS o smanjenju cijene trupaca za pet odsto", kaže Šinik.

Ukazuje da su od maja na tržištu, ipak, vidljivi znaci povećane tražnje, posebno kod preduzeća koja rade za švedsku kompaniju IKEA. To bi, prema njegovoj procjeni, do kraja 2010. moglo vratiti proizvodnju u tom sektoru na nivo prošlogodišnje, a možda čak i blago podići.

U FBiH je, gledajući po oblastima, proizvodni napredak zabilježen u prerađivačkoj industriji, te elektroenergetskom i gasnom sektoru od 4,6, odnosno 4,4 odsto, dok se pad produkcije od devet odsto bilježi u rudarstvu.

Posmatrajući djelatnosti, izuzetan napredak ostvaren je u proizvodnji koksa od 130,5 odsto, zatim, namještaja od 47,4 odsto i tekstila od 30,5 odsto, dok se najveći pad imali produkcija saobraćajnih sredstava za 54,1 odsto, motornih vozila od 33,6 odsto i vađenje ruda nemetala i kamena za 32 odsto.