Preduzetništvo - Bosna i Hercegovina

Pada broj kompanija u stečaju

U Poreskoj upravi RS rekli su za “Glas” da je tokom 2022. godine pokrenuto ukupno 95 stečajnih postupaka, dok je godinu ranije loše poslovanje u stečaj odvelo 137 firmi.

- Najviše stečajnih postupaka u 2023. godini pokrenuto je u Banjaluci, Laktašima, Prnjavoru, Gradišci i Zvorniku, a neki od obveznika kod kojih je pokrenut postupak su „Kompanija Dušanić”, „Jelšingrad”, „Krajina-Kros”,  “Luna line”, “Mandoob” te  „Montaža-Mikić” - kazali su u Poreskoj upravi.

Dodali su da su tokom prošle godine pokrenuta i 143 likvidaciona postupka, najviše na području Banjaluke, Bijeljine, Gradiške, Trebinja i Zvornika. Tako je likvidacioni postupak, između ostalog, zadesio firme „Topić IP”, „Info plus”, Azur”, „Žegrap”, „Amagor” te “IN Future hub”.

- Naša prijavljena potraživanja za stečajne postupke koji su pokrenuti lani iznose 9,831  milion KM, a za likvidacione postupke 145.968 KM - naveli su u Poreskoj upravi RS.

Dugogodišnja stečajna upravnica u Republici Srpskoj Nataša Kosić kaže za „Glas” da najveći broj preduzeća koje zadesi stečaj na kraju budu likvidirana i obrisana iz registara.

- Zakonska rješenja predviđaju i restrukturiranje firme, ali koliko mi je poznato, u posljednjih pet, šest godina nije rađeno nijedno restrukturiranje u Srpskoj. Da bi se išlo u restrukturiranje moraju postojati određeni uslovi koji garantuju oporavak, a kojih očigleno nije bilo u propalim preduzećima - rekla je Kosićeva.

Ona je dodala da su neizmirene obaveze privrednih subjekata kod kojih je pokrenut stečaj zasigurno daleko veće u odnosu na iznos dugovanja prema Poreskoj upravi RS.

- U postpku se uglavnom namire razlučni povjerioci koji imaju hipoteke, a Poreska uprava najčešće bude u opštem isplatnom redu za koji uopšte ne dođe do isplate ili ona bude u manjem, neznatnom procentu - pojasnila je Kosićeva i dodala da se komanija može likvidirati i na lični zahtjev vlasnika, ako su plaćene sve obaveze i potpom da otvori novo preduzeća.

Predsjednik Područne privredne komore Banjaluka Goran Račić ističe da je banjalučka regija najveće tržište sa najrazvijenijom privrednom aktivnošću te da samim tim nije čudno što je najviše stejačnih postupaka pokrenuto u Banjaluci.

On je nagalsio da pozitivan trend smanjenja broja preduzeća koja su u posljednje tri godine završila u stečaju ne znači da je ukupan poslovni ambijent u Srpskoj poboljšan.

- Ti brojevi zavise od brzine rada sudova i sigurno da na našem prostoru ima daleko više privrednih subjekata koji su zreli za stečaj i ne rade, ali zbog određenih formalnih razloga postupak se ne pokreće, naročito jer to podrazumijeva i određene troškove - kazao je Račić.

Rokovi

Nataša Kosić kaže da je zakonski rok za okončanje stečajnog postupka do jedne godine, izuzev u komplikovanim slučajevima kada su predviđene dvije godine.

- Međutim, u praksi stečajevi rijekto kada završe u roku, naročito ako je u pitanju veća firma pa se procedure u vezi sa prodajom imovine i sudskih sporova razvuuku. Manji stečajevi u kojima kompanije nemaju imovinu mogu se okončati u toku jedne godine - rekla je Kosićeva.